Akademik Literatürde Genetik Okuryazarlık: Vosviewer Kullanılarak Bibliyometrik Bir Araştırma Genetic Literacy In Academic Literature: A Bibliometric Exploration Using Vosviewer

Abstract

Genetik okuryazarlık, genetik bilgiyi anlama, yorumlama ve sağlık kararlarında kullanma becerisi, modern toplumda kritik bir kavramdır. Bu çalışmada, Web of Science (WoS) veri tabanından elde edilen genetik okuryazarlıkla ilgili 258 yayının bibliyometrik analizi yapılmıştır. VOSviewer yazılımı kullanılarak yazarlar, kurumlar, ülkeler ve anahtar kelimeler arasındaki ilişkiler haritalandırılmıştır. Bulgular, Chapman, Kovas ve Selita'nın en üretken yazarlar olduğunu, Bowling ve diğerlerinin (2008) ise en çok atıf alan yazarlar olduğunu ortaya koymuştur. Amerika Birleşik Devletleri hem yayın (22) hem de atıf (450) sayısında başı çekerken, Birleşik Krallık ve Türkiye de önemli katkılarda bulunmuştur. Ulusal İnsan Genomu Araştırma Enstitüsü en fazla yayına sahip olmuş ve Cincinnati Üniversitesi en fazla atıf alan kurum olmuştur. "Genetik okuryazarlık", "genetik" ve "genetik okuryazarlığı" en sık kullanılan anahtar kelimeler olmuştur. Çalışma, genetik okuryazarlık araştırmalarında Amerika Birleşik Devletleri'nin baskınlığını ve Türkiye gibi ülkelerin artan katkılarını vurgulamıştır. Ayrıca, genetik okuryazarlığın sadece sağlık hizmetlerinde değil, eğitim, hukuk ve sosyal politikalardaki önemine de vurgu yapılmıştır. Gelecekteki araştırmalar, alanın daha kapsamlı bir şekilde anlaşılması için "genetik danışmanlık", "genetik testler" ve "genetik eğitim" gibi ilgili anahtar kelimeleri de içerecek şekilde genişletilmelidir. Genetik okuryazarlığın geliştirilmesi, bireysel sağlık kararlarının iyileştirilmesi, genetik teknolojilerin etik kullanımının sağlanması ve toplumsal eşitsizliklerin azaltılması için çok önemlidir.