Scientific Journal of Finance and Financial Law Studies

YEŞİL BÜTÇELEME YAKLAŞIMI: TÜRKİYE’DE UYGULANABİLİRLİĞİ

Abdullah Armağan — 2023-06-30

Sanayi devrimi ile ekonomik büyüme hızla artmıştır. Artan nüfus, kırsaldan kentlere göç, hızlı gelişen teknoloji, artan insan ihtiyaçları ve kıt doğal kaynaklardan aşırı faydalanma çevrenin doğal dengesinin bozulmasına neden olmuştur. Günümüzde su, hava ve toprak kirliliği gibi çevre sorunları, bütün ülkeleri ilgilendiren küresel bir sorundur. Doğal kaynakların insan ihtiyaçlarına karşılık veremez duruma gelişi bütün insanların sorunu olduğundan çözümü için de küresel iş birliği gerekmektedir. Bu kapsamda sürdürülebilir büyüme, yeşil büyüme, fosil yakıt tüketimini azaltma, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelme ve yeşil bütçeleme gibi kavramlar öne çıkmaktadır. İklim ve çevre hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olmak için bütçe politikası araçları kullanılabilir. Yeşil bütçeleme, bütçe kalemlerinin ve politikalarının çevresel katkılarının belirlenmesi ve belirli performans göstergelerine göre değerlendirilmesidir. Yeşil bütçeleme çevre kirliliğini azaltmak ve küresel ısınmayı önlemek için hükümetler tarafından kullanılabilecek önemli bir araçtır. Bu çalışmada, ekonomik büyümenin artan çevresel maliyeti sonrası gündeme gelen modern bir bütçeleme tekniği olan yeşil bütçelemenin Türkiye’de uygulanabilirliği tartışılacaktır.

MİKRO İŞLETMELERDE FİNANSAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Gönül Gül Ekşi — 2023-06-30

Günümüzde küresel dünyada ve ülkemizde hızlı ve devamlı olarak değişen piyasa koşullarında; mikro işletmelerin de dâhil olduğu KOBİ’ler büyük öneme sahiptir. Mikro işletmeler küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) bir türüdür. Ülke ekonomilerinin çok önemli ve dinamik unsurları olan KOBİ’ler ülkemizde de ekonomik ve toplumsal kalkınma açısından büyük önem taşımaktadır. Günümüzde uluslararası rekabetin artmasıyla küresel ekonomik pazarda KOBİ’lerin yerini alması ve varlıklarını devam ettirmesi bir zorunluluk haline gelmiştir. Mikro işletmelerin de içinde yer aldığı KOBİ’ler tüm ülkelerde ekonominin büyük bölümünü oluşturmaktadır. Ülkemizde kayıtlı işletmelerin nerdeyse tamamı KOBİ’lerden oluşmaktadır. KOBİ’ler değişen piyasa koşullarına hızla uyum sağlamaları, esnek üretim yapısına sahip olmaları, yeni iş imkânları yaratarak istihdam yaratılmasına katkıda bulunmaları, bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmaları, bölgesel kalkınmayı sağlamaları gibi özellikleriyle ülke ekonomilerinde stratejik öneme sahiptirler. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde KOBİ’lere büyük önem verilmekte ve bu işletmelere yönelik politikalar üretilmektedirler. Ülkemiz de dahil olmak üzere bu ülkelerin ölçeğine göre işletme dağılımlarına bakıldığında ortalama yüzde 98’i KOBİ’lerden oluşmaktadır. Ülkemizde KOBİ’lerin tarihi gelişimine bakıldığında, 13. yüzyılda Şeyh Mahmut Nasreddin Ahi Evran tarafından kurulan Ahilik Sistemi’nin bu işletmelerin temelini oluşturduğu görülmektedir. Bu sistem, Osmanlı devrinde yerini Lonca Sistemi’ne bırakmış ve son olarak da 1923 İzmir İktisat Kongresinde özel sektörü desteklemek amacıyla çıkarılan ve 1942 yılına kadar yürürlükte kalan Teşvik-i Sanayi Kanunu’nda ilk olarak KOBİ tanımlaması yapılmıştır. Ülkemizde KOBİ’lerin büyük bölümü mikro işletmelerden oluşmaktadır. 2010 yılı DİE ve TÜİK verilerine göre ülkemizdeki işletmelerin %99,34’ü KOBİ’lerden, KOBİ’lerin de %95,3’ü mikro işletmelerden oluşmaktadır. Dolayısıyla mikro işletmelerin zayıf ya da güçlü özellikleri ve sorunları incelenirken KOBİ’lerle bir bütün halinde ele alınması daha doğru olacaktır. Bu çalışmada mikro işletmelerdeki finansal sorunlar ele alınmış ve dolayısıyla KOBİ’ler de incelenmiştir.

KAPSAYICI LİDERLİK

Gönül Gül Ekşi — 2023-06-30

Lider, en basit tanımıyla, insanları yönlendiren, onları harekete geçirebilen ve motive eden kişiler olarak tanımlanmaktadır. Lider ile yönetici kavramının çoğu zaman birbirine karıştırıldığı görülmektedir. Liderlik genellikle kişisel özelliklerle alakalıyken, yöneticilik bulunulan pozisyonla ilgilidir. Lider insanları yönlendirirken, yönetici yönetir. Lider örgütte herhangi bir pozisyonda bulunan herhangi bir kişi olabilirken, yönetici örgütün belli hiyerarşik kademelerinde yer alan kişilerdir. Liderleri diğer insanlardan farklı kılan ve birçok kişi arasından ayrılarak lider olmasını sağlayan birtakım özelliklerinin bulunduğu varsayılmaktadır. Bu özelliklerle ilgili birçok farklı ve benzer görüş olmasına rağmen genellikle öne çıkan lider özelliklerinin; dürüstlük, doğruluk, motive edici olma, girişkenlik ve iletişime açık olma, özgüven yüksekliği ve istikrarlı olma gibi davranışlar olduğu belirtilmektedir. Örgütlerde çalışanları yönlendirecek ve onları amaçlara ulaşma noktasında bir araya getirecek liderlere duyulan gereksinim günden güne artmaktadır. Bazıları liderliğin doğuştan geldiğini ifade ederken, bir grup araştırmacı lider olarak doğulmadığını, liderliğin öğrenilebileceğini ve zaman içinde gelişebileceğini iddia etmektedir. Örgütlerde liderlerin varlığı, çalışanların motivasyonunda, daha yüksek performansla çalışmalarında ve işe/örgüte olan bağlılıklarının artmasında etkili olmaktadır. Bu nedenle örgütlerde bireyleri destekleyen ve onlara yol gösteren liderlere gereksinim duyulmaktadır. Emir ve talimatlarla çalışanlara iş yaptırtarak amaçlara ulaşmaya çalışmak önemli değildir. Önemli olan, istek ve yüksek motivasyonla iş yaptırmak ve bir araya gelmektir. İşte liderler bu noktada önemli hale gelmektedir. Liderlik türlerinden olan kapsayıcı liderlik ise, klişelerden kaynaklanan önyargılara göre hareket etmek yerine, insanlara ve gruplara kendilerine özgü niteliklere göre adil bir şekilde davranmakla ilgilidir. Tüm bu açıklamalardan yola çıkarak kapsayıcı liderliğin, kurumlarda çok sesliliği, farklılığı, çok yönlülüğü ve üretkenliği desteklediği söylenebilir. Grup üyelerinin aidiyet ihtiyacını karşılayan kapsayıcı liderlik davranışları arasında grup üyelerini desteklemek, adaleti ve eşitliği sağlamak ve karar vermeyi paylaşmayı da içermektedir.